Thursday, March 24, 2011

Τρισδιάστατη επανάσταση στην παραγωγή – Το τέλος της εργασίας;

Τρισδιάστατη επανάσταση στην παραγωγή – Το τέλος της εργασίας;

Αργά αλλά σταθερά οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές πραγματοποιούν μια συγκλονιστικών διαστάσεων τεχνολογική επανάσταση στις παραγωγικές δυνάμεις, που καθιστά εξαιρετικά φθηνό το κόστος κατασκευής όχι μόνο των καθημερινών προϊόντων, αλλά επιπλέον των τροφίμων ακόμη και των κτιρίων. Ως αποτέλεσμα η αγορά χειρωνακτικής εργατικής δύναμης τείνει να εκτοπίζεται από την αγορά πνευματικής εργατικής δύναμης.


Στις τρισδιάστατες εκτυπώσεις το μέλλον η εκρηκτικές δυνατότητες
«Διαθέτουμε τεχνολογία που μπορεί να φτιάξει πιο πολύπλοκα πράγματα από ό,τι μπορούμε να σχεδιάσουμε».Τα λόγια ανήκουν στον επικεφαλής της Ερευνητικής Ομάδας Προσθετικής Παρασκευής του βρετανικού πανεπιστημίου του Loughborough καθηγητή Richard Hague και αναφέρονται στην τεχνολογία εκτύπωσης …τρισδιάστατων αντικειμένων. Η προσθετική παρασκευή (additive manufacturing), αλλιώς και τρισδιάστατη εκτύπωση, λειτουργεί με την ίδια λογική που λειτουργούν οι σημερινοί εκτυπωτές. Μόνο που στη θέση του μελανιού χρησιμοποιείται ένα υλικό, όπως μέταλλο σε σκόνη ή πλαστικό. Ο εκτυπωτής στερεοποιεί το υλικό σε αλλεπάλληλες στρώσεις μέχρι που προκύπτει ένα πραγματικό τρισδιάστατο αντικείμενο. Η τεχνική μπορεί ήδη να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε καταναλωτικό προϊόν που αποτελείται από ένα υλικό, από κοσμήματα μέχρι έπιπλα. Οι προοπτικές είναι ανεξάντλητες, καθώς μηχανικοί οραματίζονται ήδη την εκτύπωση ολόκληρων …κτιρίων.
Οι εκτυπωτές τριών διαστάσεων έχουν ηλικία τριάντα ετών. Το υπέρογκο κόστος τους, όμως, έκανε απαγορευτική τη χρήση τους για μαζική παραγωγή προϊόντων. Χρησιμοποιούνταν κυρίως για παραγωγή μικρών προτύπων σε κλίμακα, όπως αυτοκινήτων, με σκοπό την πραγματοποίηση δοκιμών πριν την τελική είσοδο του προϊόντος στη γραμμή παραγωγής. Τα τελευταία χρόνια το κόστος των εκτυπωτών έχει πέσει δραματικά ταυτόχρονα με την εκπληκτική διεύρυνση των δυνατοτήτων τους.
Τα προϊόντα που μπορούν να τυπωθούν δεν γνωρίζουν όρια ως προς το σχέδιο, το σχήμα και τη λειτουργικότητά τους. Ο εκτυπωτής μπορεί να τυπώσει οτιδήποτε μπορεί να σχεδιαστεί σε έναν υπολογιστή από ένα πρόγραμμα τρισδιάστατης σχεδίασης. Οι δυνατότητες, όμως, ακόμη και των σημερινών εκτυπωτών είναι μεγαλύτερες από τις σχεδιαστική δυνατότητα των σημερινών προγραμμάτων!
Δεν είναι μακρiά η εποχή που θα μπορεί κανείς με το πάτημα ενός κουμπιού στον υπάρχοντα υπολογιστή του, να τυπώσει ένα αντικείμενο που δεν μπορεί να κατασκευάσει και το πιο σύγχρονο εργοστάσιο. Δεν απέχουμε πολύ από το να μπορούμε να μπαίνουμε στο διαδίκτυο και να κατεβάζουμε λ.χ. το σχέδιο ενός παπουτσιού, να το επεξεργαζόμαστε, επιλέγοντας μέγεθος, χρώμα, υλικό και ποιος ξέρει τι άλλο. Ίσως να μπορούμε π.χ. να σκανάρουμε το πόδι μας με την κάμερα του κινητού μας και να περνάμε τα δεδομένα αυτά στο σχέδιο του παπουτσιού, με αποτέλεσμα ένα εντελώς εξατομικευμένο προϊόν, το οποίο θα τυπώνουμε στο γραφείο μας ή σε κάποιο τοπικό κέντρο τρισδιάστατης εκτύπωσης.
Θαύμα; Επιστημονική φαντασία; Καθόλου! Υπάρχουν ήδη διαδικτυακοί τόποι που τυπώνουν τις δημιουργίες σας με τη διαδικασία που μόλις περιγράψαμε. Είμαστε μία ανάσα από μία μεγάλη επαναστατική αλλαγή στις παραγωγικές δυνάμεις.
Ούτε θαύμα, ούτε επιστημονική φαντασία
Σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής αντικειμένων η τρισδιάστατη εκτύπωση προσφέρει στρατηγικά πλεονεκτήματα. Πρώτα από όλα κάνει περιττή την παραδοσιακή γραμμή παραγωγής και τις διαδικασίες της, επιτυγχάνοντας δραματική μείωση του κόστους. Έπειτα, ο ίδιος εκτυπωτής μπορεί να τυπώσει πολύ διαφορετικά αντικείμενα χωρίς παραμετροποίηση του μηχανήματος για καθένα από αυτά. Αντίθετα, η εργοστασιακή γραμμή παραγωγής μπορεί να παράξει ένα μόνο προϊόν. Για να παράξει ένα ελαφρώς διαφορετικό αντικείμενο απαιτείται πολυδάπανη παραμετροποίηση των μηχανημάτων. Στην τρισδιάστατη εκτύπωση χρησιμοποιείται ακριβώς τόσο υλικό όσο στερεοποιείται στο τελικό προϊόν, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση έως και 90% στην πρώτη ύλη. Στην παραδοσιακή γραμμή παραγωγής, το μεγαλύτερο μέρος της πρώτης ύλης πετιέται. Όλα αυτά κάνουν την τρισδιάστατη εκτύπωση πιο οικονομική. Επιπλέον, δεν υπάρχει διαφορά στο κόστος εκτύπωσης ενός αντικειμένου ή πολλών.
Η τρισδιάστατη εκτύπωση επιτρέπει την δημιουργία αντικειμένων κατά πολύ καλύτερων από τα αντίστοιχα που μπορούν να παραχθούν με συμβατικές μεθόδους. Η υπεροχή τους εντοπίζεται τόσο στο σχεδιασμό, όσο και στην ποιότητα του αντικειμένου, άρα και στη λειτουργικότητά του. Οι μορφές και τα σχήματα που μπορούν να τυπωθούν είναι ανεξάντλητα και με δυνατότητα να επιτυγχάνεται εκπληκτική λεπτομέρεια. Σύμφωνα με τον Hague, η τεχνολογία τρισδιάστατης εκτύπωσης δίνει στο σχεδιαστή σχεδόν απεριόριστη ελευθερία. «Σε απαλλάσσει από τους περιορισμούς των παραδοσιακών μεθόδων παρασκευής. Αλλάζει το είδος των προϊόντων που μπορείς να φτιάξεις και τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζεις πράγματα. Μπορείς να κάνεις εξαιρετικά πολύπλοκες γεωμετρίες. Είναι σχεδόν τόσο κοντά στο Νιρβάνα όσο μπορείς να φτάσεις» (Jon Excell, Stuart Nathan, «The rise of additive manufacturing: In-depth», http://www.theengineer.co.uk).
Μια ιδέα μας δίνει το εργαστήριο καινοτομίας της αεροναυπηγικής εταιρείας EADS –παράγει μεταξύ άλλων τα αεροσκάφη Airbus– όπου η τεχνολογία τρισδιάστατης εκτύπωσης χρησιμοποιείται για την παρασκευή εξαρτημάτων του συστήματος προσγείωσης των αεροσκαφών. Καθώς ο τρισδιάστατος εκτυπωτής μπορεί να εκτυπώσει πολύ πιο περίπλοκα σχήματα και με μεγαλύτερη ακρίβεια από αυτά που μπορούν να παραχθούν στο εργοστάσιο, η εκτύπωση περιορίζεται στα μέρη του εξαρτήματος που δέχονται το φορτίο. Το αποτέλεσμα είναι ένα εξάρτημα που ζυγίζει λιγότερο από το μισό σε σχέση με το αντίστοιχο που παράγεται με συμβατικές μεθόδους, έχει ακριβώς τη ίδια απόδοση ενώ για την παρασκευή του χρησιμοποιείται 26 φορές λιγότερο υλικό.
Σε έναν άλλο απαιτητικό χώρο, στην παραγωγή τεχνητών οστών, αξιοποιείται η δυνατότητα να επιτυγχάνεται διαφορετική πυκνότητα του υλικού σε διαφορετικά σημεία του ίδιου τεχνητού οστού. Έτσι γίνεται δυνατό να τυπώνονται τεχνητά κόκκαλα με πορώδη επιφάνεια στο σημείο που ενώνονται με το ζωντανό οστό, έτσι ώστε να αναπτύσσεται το οστό μέσα στους πόρους του προθέματος.
Άλλο πλεονέκτημα της τρισδιάστατης εκτύπωσης είναι ότι κάθε αντικείμενο που τυπώνεται μπορεί να είναι διαφοροποιημένο από το προηγούμενο χωρίς έξτρα κόστος – κάτι που θεωρείται αδιανόητο για τη μαζική παραγωγή. Έτσι γίνεται δυνατή η εκτύπωση εξατομικευμένων αντικειμένων σε χαμηλό κόστος – δυνατότητα που αξιοποιεί ήδη από σήμερα η ιατρική.
Οι προοπτικές της τεχνικής τρισδιάστατης εκτύπωσης είναι εντυπωσικές, καθώς βρισκόμαστε μόνο στην αρχή. Σε ορίζοντα δεκαετίας αναμένεται να περάσουμε από την εκτύπωση ενός μόνο υλικού στην ταυτόχρονη εκτύπωση πολλών πρώτων υλών. Γίνεται έτσι δυνατή η παραγωγή αντικειμένων αποτελούμενων από διαφορετικά υλικά, διαφορετικών ιδιοτήτων καθώς και η εκτύπωση μέσα στο προϊόν ηλεκτρονικών κυκλωμάτων, οπτικών ινών, ακόμη και αισθητήρων.
Γίνεται δυνατή η εκτύπωση ηλεκτρονικών εξαρτημάτων ή και ολόκληρων ηλεκτρονικών συσκευών. Το εργαστήριο καινοτομίας της EADS σκοπεύει λ.χ. στην εκτύπωση ολόκληρων φτερών των αεροσκαφών, διατηρώντας τη λειτουργικότητα τους και τα ηλεκτρονικά τους κυκλώματα και μειώνοντας κατά πολύ το βάρος τους. Αλλά και στην εξέλιξη των ίδιων των εκτυπωτών αναμένονται τρομακτικές βελτιώσεις στην ταχύτητα και την ποιότητα της εκτύπωσης.
Η τεχνική δεν φαίνεται να γνωρίζει όρια ούτε ως προς το μέγεθος του παραγόμενου αντικειμένου. Στο Κέντρο Τεχνολογιών Ταχείας Αυτοματοποιημένης Παραγωγής του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας χρησιμοποιείται η τεχνική τρισδιάστατης εκτύπωσης σε ένα πρόγραμμα εκτύπωσης ολόκληρων …κτιρίων ή οικισμών. Στο πρόγραμμα πειραματίζονται με οικοδομικά υλικά κατάλληλα για εκτύπωση από έναν γιγαντιαίο εκτυπωτή που μοιάζει με έναν μεγάλο γερανό από τον οποίο κρέμεται ένα ακροφύσιο. Στους τοίχους του οικοδομήματος εκτυπώνονται τα υδραυλικά και τα ηλεκτρικά του κτιρίου. Σκοπός του προγράμματος είναι να μπορεί ένα σπίτι 185 τ.μ. να τυπωθεί σε μία μόλις ημέρα χωρίς σχεδόν καθόλου ανθρώπινη εργασία! Αν το πρόγραμμα –ή άλλα παρόμοια– επιτύχει, θα μιλάμε για μια από τις πιο ουσιαστικές επαναστάσεις στον τομέα των κατασκευών, με συνέπειες στην αρχιτεκτονική των κτιρίων και των πόλεων.
Το ενδεχόμενο εκτύπωσης ακόμη και …φαγητού μπορεί να φαίνεται ακραίο. Ο Πάμπλος Χόλμαν, πρώην χάκερ και νυν εφευρέτης της Ιντελέκτουαλ Βέντουρς, δουλεύει στην ιδέα ενός εκτυπωτή που θα παρασκευάζει ένα γεύμα, «μαγειρεύοντάς» το, σταγονίδιο προς σταγονίδιο και ελέγχοντας μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή κάθε λεπτομέρεια των θρεπτικών συστατικών του.
Το ερώτημα που εύλογα γεννάται λοιπόν, είναι αν η τεχνική τρισδιάστατης εκτύπωσης μπορεί να κυριαρχήσει στο χώρο όπου σήμερα βασιλεύει η μαζική παραγωγή. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η παραδοσιακή γραμμή παραγωγής δεν θα πάψει να υπάρχει. Σίγουρα όμως θα εμφανιστούν εγκαταστάσεις που θα χρησιμοποιούν αποκλειστικά την τρισδιάστατη εκτύπωση, ενώ τρισδιάστατοι εκτυπωτές θα κάνουν την εμφάνισή τους στο χώρο του εμπορίου με τη μορφή π.χ. σταθμών τρισδιάστατης εκτύπωσης – κάτι σαν τα σημερινά φωτοαντιγραφικά κέντρα, αλλά για υλικά αντικείμενα.
Κατά την εκτίμησή μας, η νέα τεχνολογία θα εκτοπίσει σε μεγάλο βαθμό την παλιά, καθώς είναι οικονομικότερη και πιο αποτελεσματική, κυρίως όμως διότι ανταποκρίνεται στην τάση της εποχής για γενίκευση της χρήσης της πληροφορικής, και για αλλαγή του συσχετισμού μεταξύ επιστήμης και χειρονακτικής εργασίας στη διαδικασία παραγωγής. Και πράγματι, το πρώτο και πιο χτυπητό αποτέλεσμα της τρισδιάστατης εκτύπωσης, στο βαθμό που θα γενικευθεί και θα τελειοποιηθεί, είναι ο ακόμη μεγαλύτερος εκτοπισμός της χειρονακτικής εργασίας από την παραγωγή. Μάλιστα, κάποιοι εκτιμούν ότι οι χώρες με πολύ φθηνή εργατική δύναμη, όπως η Κίνα, θα χάσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα (The Economist, 12 Φεβ. 2011, σελ. 11). Ταυτόχρονα, η κατασκευή πληθώρας απλών και πολύπλοκων αντικειμένων γίνεται εξαιρετικά εύκολη και φθηνή.
Από την άλλη, αυτονομείται σχεδόν πλήρως η ιδέα ενός προϊόντος από την πραγματοποίησή του. Κάθε προϊόν μπορεί να αποτελεί ένα αρχείο στο φάκελο «τα έγγραφά μου» ή μάλλον «τα προϊόντα μου» ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή, αδιάφορο για το πότε, πού ή πόσες φορές θα «εκτυπωθεί». Ακολούθως, όλες οι εταιρείες παραγωγής προϊόντων μετατρέπονται πρακτικά σε εταιρείες πληροφορικής. Τα προϊόντα τους δεν είναι απτά αντικείμενα, αλλά ηλεκτρονικά αρχεία που μπορούν να μετατραπούν σε απτά αντικείμενα, όπως ακριβώς ένα αρχείο κειμένου που μπορεί να τυπωθεί σε χίλιους διαφορετικούς εκτυπωτές ή ένα αρχείο μουσικής που μπορεί να παίξει σε άπειρες συσκευές.
Η ιδέα μας περί προϊόντος, εργασίας, παραγωγής αλλάζει ριζικά. Συντελείται μια καθοριστική μετατόπιση προς το στάδιο της πνευματικής εργασίας για τη σύλληψη και το σχεδιασμό αγαθών και χάνει τη σημασία του –επειδή απλοποιείται, «εκφυλίζεται» στο επίπεδο ενός «κλικ»– το στάδιο κατασκευής των αγαθών, της υλοποίησης της ιδέας.
Η απλοποίηση αυτή της υλικής παραγωγής σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση στις πρώτες ύλες σημαίνει και μια άνευ προηγουμένου δυνατότητα αφθονίας των αγαθών, με λιγότερη εργασία, με τις ίδιες ή λιγότερες πρώτες ύλες καθώς και με την κατανάλωση λιγότερης ενέργειας.
Μαζί με αυτή τη μετατόπιση συντελείται και μία νέα μορφή παραγωγικής και κοινωνικής συγκρότησης γύρω από το πανεπιστήμιο και το ερευνητικό κέντρο, πλάι στην παραδοσιακή συγκρότηση της κοινωνίας γύρω από το εργοστάσιο, τη βιομηχανική ζώνη ή την αγροτική παραγωγή. Η αγορά χειρονακτικής εργατικής δύναμης τείνει να εκτοπίζεται από την αγορά ιδεών, δηλαδή της πνευματικής εργατικής δύναμης. Χάνουν τη σημασία τους οι μεταφορές αγαθών εφόσον το αγαθό βρίσκεται εκεί που βρίσκεται ο εκτυπωτής του, ενώ κερδίζουν σε σημασία τα δίκτυα και κυρίως το διαδίκτυο.
Στους τομείς αντίθετα της πρωτογενούς παραγωγής, στη γεωργία και στην εξόρυξη πρώτων υλών, εξακολουθεί με τα μέχρι τώρα δεδομένα να κυριαρχεί η εκμηχανισμένη μεν παραγωγή, αλλά με καθοριστικό ακόμη το ρόλο της χειρονακτικής εργασίας.
Αμφισβητείται ο νόμος της αξίας
Περιορίζεται ασφυκτικά η δυνατότητα άντλησης υπεραξίας
Πολλοί βλέπουν στην τρισδιάστατοι εκτύπωση τη δυνατότητα μεταφοράς του εργοστασίου στο σπίτι ή το γραφείο, ή τη ρομαντική επιστροφή στην εποχή του μοναχικού παραγωγού που σχεδίαζε και κατασκεύαζε ο ίδιος το προϊόν του, χωρίς την αποξενωτική μεσολάβηση της μεγάλης παραγωγής.
Πράγματι, δίνεται στον καθένα μας η δυνατότητα να φτιάξει μεγάλο μέρος των αγαθών που χρειάζεται στο σπίτι του με το πάτημα ενός κουμπιού. Μάλιστα, μια διαδικτυακή κοινότητα (reprap.org) βασιζόμενη στις αρχές του ανοιχτού κώδικα έχει σχεδιάσει έναν εκτυπωτή που μπορεί κανείς να κατασκευάσει ο ίδιος με λιγότερο από 400 ευρώ. Το μηχάνημα παρασκευάζει πλαστικά αντικείμενα που μπορεί κανείς να σχεδιάσει με ανάλογο λογισμικό, το οποίο η κοινότητα παρέχει δωρεάν.
Τέτοιες δυνατότητες πραγματικά εντυπωσιάζουν. Το μέλλον όμως δεν βρίσκεται στο εργοστάσιο που μπορεί κανείς να φτιάξει στο σπίτι του, αλλά στις συλλογικότητες που συνεργάζονται για την ανάπτυξη προϊόντων, των οποίων η τελική υλική κατασκευή έχει γίνει τόσο εύκολη, που καθίσταται αδιάφορη.
Στο σημείο αυτό απλοποίησης της παραγωγής, οι εμπορευματικές σχέσεις γίνονται περιττό εμπόδιο, η ανταλλαγή προϊόντων με βάση την αξία τους παρωχημένη. Γίνεται πιο συμφέρον να διαθέτει κανείς δωρεάν στο διαδίκτυο το προϊόν της πνευματικής εργασίας της κοινότητας, της συλλογικότητας, της εταιρείας του, ένα ηλεκτρονικό αρχείο, δηλαδή, μερικά bytes, με αντάλλαγμα την ελεύθερη πρόσβαση στον αστερισμό των ηλεκτρονικών αρχείων που παράγουν άλλες ομάδες, κοινότητες ή εταιρείες. Ηλεκτρονικά αρχεία τα οποία μπορεί να μετατραπούν σε υλικά αντικείμενα πολύ απλά και πολύ φθηνά, με το πάτημα ενός κουμπιού.
Με άλλα λόγια, γιατί να διαθέσει κανείς δωρεάν στους άλλους το προϊόν της εργασίας του, εν προκειμένω ένα ηλεκτρονικό αρχείο στο διαδίκτυο, και να μην το πουλήσει για κάποιο αντάλλαγμα; Διότι πουλώντας το θα πάρει για αντάλλαγμα κάτι αντίστοιχο με αυτό που πουλάει. Ενώ διαθέτοντάς το δωρεάν θα έχει απεριόριστη δωρεάν πρόσβαση σε μια τεράστια δεξαμενή προϊόντων άλλων παραγωγών. Προϋπόθεση για μια τέτοια σχέση είναι η αντικειμενοποίηση των ψηφιακών αρχείων σε υλικά αγαθά να είναι πολύ απλή και φθηνή.
Με όρους πολιτικής οικονομίας, ο βαθμός αυτοματοποίησης της παραγωγής που συνεπάγεται η τρισδιάστατη εκτύπωση πληγώνει ανεπανόρθωτα το νόμο της αξίας και τη δυνατότητα άντλησης υπεραξίας. Η συμμετοχή ανθρώπινης εργασίας στην παραγωγή αγαθών γίνεται τόσο μικρή, ώστε τα περιθώρια κέρδους συρρικνώνονται. Αντίθετα, η κοινή χρήση μεθόδων παραγωγής και προϊόντων στο πλαίσιο της κοινότητας των παραγωγών διευκολύνει την ανάπτυξη και την παραγωγή προϊόντων για την κάλυψη των αναγκών με οικονομία στους φυσικούς πόρους και σεβασμό στο περιβάλλον.
Πατέντες η απάντηση
Αυξάνεται η εκμετάλλευση-Άνοδος ανεργίας
O καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής δεν μπορεί να ενσωματώνει τέτοιου είδους τεχνολογικές επαναστάσεις παρά μόνο με αντιδραστικό τρόπο. Έτσι, ενώ η νέα τεχνολογία κάνει ακόμη περισσότερο δυνατή και αναγκαία την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και την κοινοκτημοσύνη στην τεχνογνωσία και τα προϊόντα της πνευματικής εργασίας, η ενσωμάτωσή της στο σημερινό τρόπο παραγωγής θα γίνει με μορφές οπισθοδρόμησης και αντίδρασης.
Κατ’ αρχάς η νέα τεχνολογία μπορεί να μην αξιοποιηθεί ή να αξιοποιηθεί μόνο περιθωριακά. Επειδή υπεραξία παράγει μόνο η ανθρώπινη εργασία, δεν αποκλείεται πολυεθνικοί κολοσσοί να κρίνουν ότι τους συμφέρει περισσότερο να παράγουν με απαρχαιωμένες μεθόδους που στηρίζονται στην εκμετάλλευση ανθρώπινης εργασίας, σε εργοστάσια – κάτεργα σε χώρες με φθηνά εργατικά χέρια.
Μάλιστα, επειδή θα πρέπει να συναγωνιστούν τις νέες αυτόματες μηχανές, η εκμετάλλευση των εργατών θα είναι ακόμη πιο έντονη.
Αν όχι εξ ολοκλήρου, ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής θα εξακολουθήσει να γίνεται με παρωχημένες μεθόδους παρότι θα μπορούσε να εφαρμοστεί η νέα τεχνολογία. Εξάλλου, προσπαθώντας να εξισορροπήσουν την πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους από τη νέα τεχνολογία, οι εταιρείες θα προσπαθήσουν να εντείνουν την εκμετάλλευση στους κλάδους που η χειρονακτική εργασία διατηρεί το στρατηγικό της ρόλο.
Στην εξόρυξη πρώτων υλών και στη γεωργία η εργασία θα είναι ακόμη πιο απεχθής από ό,τι σήμερα. Αλλά και στο επίπεδο της σύγχρονης παραγωγικής πνευματικής εργασίας θα επιχειρηθεί η μέγιστη εκμετάλλευση, με τις πλέον ελαστικές εργασιακές σχέσεις και χωρίς εργατικά δικαιώματα.
Στο μέτωπο διαδικτυακής κυκλοφορίας ηλεκτρονικών αρχείων οι εταιρείες θα απαντήσουν με ένα πολύπλοκο σύστημα πατεντών και κατοχύρωσης πνευματικών δικαιωμάτων.
Ο Economist σημειώνει ότι «οι δικηγόροι, χωρίς αμφιβολία τρίβουν τα χέρια τους» καθώς το νομικό πλαίσιο για την πνευματική ιδιοκτησία και την καταπολέμηση της ηλεκτρονικής πειρατείας ίσως χρειάζεται επανεξέταση. Η μάχη της αστικής τάξης για την ανακοπή της τάσης κοινωνικοποίησης των ψηφιακών αγαθών –εν δυνάμει του συνόλου του πνευματικού πλούτου δηλαδή– θα ενταθεί, διότι σε αυτό το μωσαϊκό των ψηφιακών αγαθών θα ενταχθούν και τα σχέδια των υλικών εμπορευμάτων, ως αποτέλεσμα της παρασκευής τους με τη μέθοδο της τρισδιάστατης εκτύπωσης.
Η ανεργία θα είναι ίσως η πιο τραγική συνέπεια της τεχνολογίας της τρισδιάστατης εκτύπωσης στο πλαίσιο του ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Η ανάγκη για λιγότερα εργατικά χέρια που σημαίνει η νέα τεχνολογία δεν θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των ωρών εργασίας και την αύξηση της ευημερίας.
Αντίθετα, η πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους που θα ενταθεί, θα επιφέρει ακόμη μεγαλύτερη εκμετάλλευση των εργαζόμενων, με περισσότερη δουλειά, λιγότερες επενδύσεις κεφαλαίων που θα λιμνάζουν καθώς δεν θα μπορούν να τοποθετούνται κερδοφόρα και αύξηση της μόνιμης ανεργίας – ενός μεγάλου μέρους του εργατικού πληθυσμού που θα είναι μόνιμα εκτός παραγωγής.
Τις προϋποθέσεις για μια ακόμη μεγαλύτερη κρίση από τη σημερινή θα δημιουργήσει η καπιταλιστική αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας. Ταυτόχρονα όμως, θα δημιουργηθούν ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία προϋποθέσεις στρατηγικής ηγεμονίας των εργατικών συμφερόντων μέσα στην ίδια τη σφαίρα της παραγωγής.

Thursday, March 17, 2011

Οι ακτινοβολίες όλων των κινητών - ασυρμάτων τηλεφώνων...

ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ: Μετρήσαμε τις συσκευές που συνήθως χρησιμοποιούμε σε μια ημέρα
Μετρήσαμε τις συσκευές που συνήθως χρησιμοποιούμε σε μια ημέρα
Η μέτρηση πραγματοποιήθηκε παρουσία του ερευνητή του «Δημόκριτου», κ.
Δημήτρη Κοσμόπουλου στο σπίτι μιας τετραμελούς οικογένειας. Το όριο ασφαλείας που
θέτουν οι περισσότεροι ερευνητές αλλά και οι κατασκευαστές των μετρητών
είναι τα 5,8 μιλιβάτ/τ.μ. εφόσον η έκθεσή μας στην ακτινοβολία είναι..
διαρκής. Οι εθελοντές μας, ένα νεαρό ζευγάρι με δύο παιδιά 3 και 5 ετών,
παρακολούθησαν με περιέργεια και αγωνία το πείραμα και πριν φύγουμε, τα
ασύρματα τηλέφωνα είχαν εξαφανιστεί, ο πομπός του ασύρματου Ιντερνετ
είχε μπει στην αποθήκη και η οικοδέσποινα θα αγόραζε επειγόντως hands free! Να
λοιπόν η «ακτινογραφία» μιας συνηθισμένης μέρας.

Κινητό τηλέφωνο
365 φορές πάνω από το όριο!


Συνήθως η ημέρα μας αρχίζει μ' ένα τηλεφώνημα. Σύμφωνα με τα διεθνή όρια
ασφαλείας, η ακτινοβολία δεν πρέπει να ξεπερνά τα 5 με 6 μιλιβάτ/ανά
τετραγωνικό μέτρο. Ο οικιακός μετρητής έδειξε 1.827(!) μιλιβάτ -365
φορές πάνω από το όριο -τη στιγμή που το τηλέφωνο καλούσε, όπως και κατά τη
διάρκεια της συνομιλίας ! Να σημειώσουμε ότι στη δική μας μέτρηση η απόσταση μετρητή -
κινητού ήταν περίπου 10 εκατοστά, ενώ όταν συνομιλούμε χωρίς hands free, το
κινητό εφάπτεται στο κεφάλι και η απόσταση. μηδενίζεται.
Oταν το κινητό φορτίζει, η μέτρηση κυμαίνεται σε φυσιολογικά όρια,
ωστόσο οι ειδικοί συμβουλεύουν να μη φορτίζουμε το κινητό δίπλα στο κεφάλι μας. Σε
κλειστούς, μικρούς χώρους, όπως το ασανσέρ, το αυτοκίνητο ή τα τούνελ των
αυτοκινητοδρόμων, η ακτινοβολία αυξάνεται, καθώς το κινητό προσπαθεί
πιο έντονα να «πιάσει» σήμα.

Ασύρματο δίκτυο Ιντερνετ (router)
Μην ξεχνάτε να το κλείνετε

Η ελευθερία που μας προσφέρει η ασύρματη τεχνολογία είναι πολύ
σημαντική, ενώ το γεγονός ότι αποφεύγουμε τα ενοχλητικά καλώδια την κάνει ακόμη πιο
δημοφιλή. Το απαραίτητο router τοποθετείται τις περισσότερες φορές στο γραφείο ή σε
οποιοδήποτε άλλο σημείο υπάρχει υποδοχή τηλεφώνου, συχνά δίπλα στον
καναπέ, όπου περνάμε τη μισή ημέρα, ή ακόμα χειρότερα στην κρεβατοκάμαρα. Στο
σπίτι, όπου έγινε η μέτρηση, το router είναι τοποθετημένο σ' ένα ντουλάπι
δίπλα στο κρεβάτι. Η μέτρηση έδειξε 15,20 μιλιβάτ, τριπλάσια από το όριο, σε
απόσταση 10 εκατοστών, ενώ δίπλα στην κεραία η ακτινοβολία άγγιξε τα 578 μιλιβάτ
(100 φορές μεγαλύτερη του ορίου)! Υπολογίστε ότι αυτό το ποσό εκπέμπεται συνεχώς,
όσο το router παραμένει αναμμένο - ακόμη κι όταν δεν χρησιμοποιείτε το
Ιντερνετ. Αρα, μπορεί η ακτινοβολία να είναι μικρότερη του κινητού π.χ., όμως τη λαμβάνετε
συνεχώς.

Ασύρματος back server
Μακριά του όσο λειτουργεί

Πρόκειται για ένα σκληρό δίσκο, ο οποίος συνδέεται ασύρματα με τον
υπολογιστή μας και κάνει backup στα πολύτιμα αρχεία μας. Η θέση του συνήθως είναι πάνω
στο γραφείο μας, αλλά στο σπίτι όπου έγινε η μέτρηση οι οικοδεσπότες
τον είχαν τοποθετήσει κάτω από το κρεβάτι τους.
Και οι δύο αυτές θέσεις είναι ακατάλληλες, αφού η μέτρηση έδειξε 15,20
μιλιβάτ, τρεις φορές πάνω από το όριο. Η συσκευή εκπέμπει ακτινοβολία φυσικά την ώρα
που λειτουργεί, λαμβάνοντας ασύρματα και αποθηκεύοντας τα αρχεία σας.
Την ώρα που αυτό συμβαίνει, καλό είναι να είστε μακριά από τη συσκευή. Οταν την
έχετε κλειστή, μπορείτε να την τοποθετείτε οπουδήποτε θέλετε.

Φούρνος μικροκυμάτων
Από μακριά κι αγαπημένοι

Μεσημέρι έφτασε, ώρα για φαγητό. Από τις πλέον δημοφιλείς οικιακές συσκευές
στις σύγχρονες κουζίνες είναι ο φούρνος μικροκυμάτων, που προσφέρει ευκολία
και χρόνο. Συχνά μάλιστα δεν τον χρησιμοποιούμε μόνο για να ζεστάνουμε
για λίγο το φαγητό μας, αλλά για πολύ περισσότερη ώρα, προκειμένου να ξεπαγώσουμε
τρόφιμα, να ψήσουμε ή να ζεστάνουμε νερό. Ειδικά δε τα τελευταία
χρόνια, στις καινούργιες κουζίνες, η θέση του βρίσκεται περίπου στο ύψος του
κεφαλιού και συνήθως όση ώρα λειτουργεί στεκόμαστε μπροστά του σε μικρή απόσταση. Η
μέτρησή μας έδειξε 11,53 μιλιβάτ, διπλάσια του ορίου, σε μια απόσταση 20 - 30
εκατοστών. Εν ολίγοις: αφήστε τον να δουλεύει μόνος του, όση ώρα λειτουργεί
καλό είναι να απομακρύνεστε, και εσείς και κυρίως τα μικρά παιδιά.
Αυξημένη σε σχέση με τα επιτρεπτά όρια είναι η ακτινοβολία που εκπέμπει και ο
συμβατικός φούρνος όταν λειτουργεί, οπότε καλό είναι και σε αυτή την περίπτωση να
κάνετε το ίδιο.

Ενδοεπικοινωνία Baby Phone
Χαμηλή ακτινοβολία, αλλά όχι για παιδιά

Την πολύ χρήσιμη αυτή συσκευή οι γονείς την χρησιμοποιούν σε
καθημερινή βάση, κυρίως το βράδυ, όταν το μωρό ή το παιδί κοιμάται. Πολλοί δε, για να είναι
σίγουροι ότι θα ακούσουν και τον παραμικρό θόρυβο που θα κάνει το παιδί, το
τοποθετούν ακόμα και μέσα στο κρεβατάκι ή την κούνια του. Η μέτρηση
δίπλα στην κεραία έδειξε 3,20 μιλιβάτ, κάτω του ορίου, ενώ σε απόσταση 20 εκατοστών η
ακτινοβολία έπεσε κάτω από το μηδέν.
Ωστόσο, τα παιδιά και ειδικά τα βρέφη είναι πολύ ευαίσθητα ακόμα και σε
χαμηλά επίπεδα ακτινοβολίας. Καλό είναι λοιπόν να το τοποθετείτε σε μια απόσταση
μεγαλύτερη του μέτρου. Αλλωστε, οι συσκευές αυτές είναι υπερβολικά
ευαίσθητες και πιάνουν και από μεγαλύτερη απόσταση τους ήχους.

Ασύρματο τηλέφωνο
Η ύπουλη ακτινοβολία

Στα περισσότερα σπίτια η θέση του ασύρματου τηλεφώνου είναι στο
κομοδίνο δίπλα στο κρεβάτι, στο τραπεζάκι του καναπέ ή στο γραφείο, σε σημεία δηλαδή
στα οποία περνάμε πολλές ώρες της ημέρας και της νύχτας μας. Ακόμα και όταν δεν
μιλάμε όμως με το ασύρματο τηλέφωνο, η βάση του εκπέμπει συνεχώς ακτινοβολία,
και αυτό είναι το ύπουλο σε αυτή την περίπτωση. Η μέτρηση έδειξε 31,40 μιλιβάτ,
πενταπλάσια του ορίου, δίπλα στη βάση του τηλεφώνου. Οταν τοποθετήσαμε τον
μετρητή στο μαξιλάρι, στο σημείο δηλαδή που βρίσκεται το κεφάλι μας επί
τουλάχιστον οχτώ ώρες κάθε βράδυ, έδειξε 10,76 μιλιβάτ, νούμερο δύο
φορές πάνω από τα επιτρεπτά όρια. Σκεφτείτε ότι μπορεί να μην αγγίζει την τιμή του
κινητού κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, αυτό όμως εκπέμπει χωρίς καμιά διακοπή!

ΔΙΑΔΩΣΤΕ ΤΟ

Friday, March 11, 2011

Σχετικά με τις "κατατάξεις" των πανεπιστημίων και το marketing...

«πωλούν» το καλό τους όνοµα για να προσελκύσουν φοιτητές - πελάτες

Brand names στην παιδεία

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΣ

[πηγή: http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artid=4621920 ]

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Παρασκευή 11 Μαρτίου 2011

Ολο και περισσότερο τα πανεπιστήµια, σε παγκόσµιο επίπεδο, λειτουργούν σαν ανταγωνιστικές επιχειρήσεις που προσπαθούν να προσελκύσουν φοιτητές - πελάτες, εµπορευόµενα το καλό τους όνοµα που αποτελεί φίρµα στην αγορά. Με αυτή τη διαπίστωση η εκπαιδευτική επιθεώρηση των «Τάιµς» αιτιολόγησε χθες την απόφασή της να δηµιουργήσει, για πρώτη φορά, µια νέα παγκόσµια κατάταξη των πανεπιστηµίων βασισµένη στη φήµη που έχουν αυτά ανάµεσα στους ίδιους τους πανεπιστηµιακούς: τα πιο φηµισµένα πανεπιστήµια στον κόσµο. Μάλιστα ηεφηµερίδα χαρακτηρίζει «superbrands» (υπερφίρµες)

την αγγλοσαξονική εξάδαπου ηγείται της κατάταξης και τονίζει ότι οι φοιτητές, ιδίως στις χώρες όπου επιτρέπονται τα δίδακτρα, ουσιαστικά «αγοράζουν» τη φίρµα του πανεπιστηµίου, ένα εµπορικό σήµα που αργότερα θα έχει απήχηση στην αγορά εργασίας. Αλλά και οι πανεπιστηµιακοί, όταν καταθέτουν µια πρόταση χρηµατοδότησης κάποιου ερευνητικού προγράµµατος ή στέλνουν µια µελέτη τους για δηµοσίευση σε έγκυρο επιστηµονικό περιοδικό, γνωρίζουν ότι η φήµη τουπανεπιστηµίου τους θα παίξειρόλο στην τελική κρίση. Ετσι η φίρµα του πανεπιστηµίου γίνεται τµήµα και της δικής τους φήµης ως πανεπιστηµιακών.

Ηδη οι «Τάιµς» δηµοσιοποιούν κάθε χρόνο µια παγκόσµια κατάταξη των καλύτερων πανεπιστηµίων του κόσµου βασισµένη σε 13 διαφορετικά κριτήρια,όµως είναι ηπρώτη φορά που δηµιουργείται ανάλογη λίστα στηριγµένη αποκλειστικά στην εκτίµηση που έχουν οι ίδιοι οι πανεπιστηµιακοί. Αυτό επειδή, σηµειώνουν, ακόµα και αν έναπανεπιστήµιο µπορεί να ιδωθεί και σαν «εµπορικό σήµα», βασικός παράγοντας που καθορίζει τη δύναµήτου είναι η φήµη που έχει στη διδασκαλία και στην έρευνα.

Η νέα «κατάταξη παγκόσµιας φήµης» λοιπόν στηρίζεται σε εκτιµήσεις που έκαναν 13.388 πανεπιστηµιακοί διεθνούς κύρους από 131 χώρες για τη διδασκαλία και την έρευναπου διεξάγεται στα ιδρύµατα. Επελέγησαν καθηγητές µε περισσότερες από 50 επιστηµονικές δηµοσιεύσεις και τουλάχιστον 16 χρόνια υπηρεσίας.

Οπως σε κάθεκατάταξη, υπερτερούν τα αγγλοσαξονικάιδρύµατα (45 αµερικανικά και12 βρετανικά στα 100), όµως αξιοσηµείωτο είναι ότι εµφανίζονται και ορισµένα γιαπωνέζικα πανεπιστήµια που είχαν πολύ χαµηλότερες κατατάξεις στην τακτική λίστα των «Τάιµς», αλλά και πανεπιστήµια, όπως το Λοµονόσοφ της Μόσχας, τα οποία είτε δεν υπάρχουν καν στις τακτικές κατατάξεις ή συµπεριλαµβάνονται πολύ χαµηλά. Γερµανία, Ελβετία, Ολλανδία και Σουηδία συµπληρώνουν τις ευρωπαϊκές χώρες µε περισσότερες διακρίσεις, ενώ έκπληξη προκαλεί η κατώτερη θέση της Γαλλίας.

ΧΩΡΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ. Στη λίστα των πιο φηµισµένων πανεπιστηµίων του κόσµου δεν υπάρχει ελληνικό. Τα τελευταίαχρόνια πάντως κυκλοφορούν δεκάδες κατατάξεις πανεπιστηµίωναπό διάφορους φορείς (π.χ. Πανεπιστήµιο Σαγκάης) και µέσα ενηµέρωσης στις οποίες χρησιµοποιούνται διαφορετικά κριτήρια. Ετσι σε άλλες τα ελληνικά πανεπιστήµια εµφανίζονται σε σχετικά καλές θέσεις, όπως σε αυτήν του QS World UniversityRankings – όπου το Πολυτεχνείο της Αθήνας κατετάγη πέρυσι στην 114ηκαλύτερη θέση του κόσµου στοντοµέα της Μηχανικής και Τεχνολογίας και συνολικά 5 ελληνικά πανεπιστήµια ήταν στη λίστα των 500 καλύτερων του κόσµου – και σε άλλες δεν περιλαµβάνονται.

Σύνδεσμος:  http://www.timeshighereducation.co.uk/world-university-rankings/